EEG testi, beyindeki bu elektriksel dalgalanmaların cihaz yardımı ile ölçülmesi yoluyla beyin fonksiyonları hakkında fikir sahibi olunmasını sağlayan bir testtir. 

 

EEG çekimi için elektrotlar, pasta adı verilen özel bir yapıştırıcı madde ile saçlı kafa derisi ve bazen iki kulak memesine yapıştırılır. Elektrotlar beyne elektrik vermez, yalnızca beyindeki elektriksel aktiviteyi ölçer. Bu yüzden EEG ağrılı bir işlem değildir. Hekimin isteği doğrultusunda uyku sırasında veya uyanık durumda iken çekilebilir. 

 

Uyku ve uyanıklık sırasında, günlük aktiviteleri yaparken, bir resme bakarken veya bir işe odaklanırken beynin elektriksel aktiviteleri değişir. Hekimin şüphelendiği hastalığa göre EEG çekimi sırasında uyku, uyanıklık veya bir resme bakma gibi işlemler istenebilir. Epilepsi veya diğer beyin bozukluklarını saptamak için hekim tarafından beyin EEG çekimi önerilebilir.

 

EEG öncesinde saç derinizin temiz olduğundan emin olmanız gerekir. Saçlarınızı çekim günü veya bir gün öncesinde yıkayın ve saç kremi, saç spreyi gibi saç şekillendiriciler kullanmayın. 

 

Çekimden önceki 24 saatte kafein tüketmeyin.  Temiz olmayan saç derisi veya kafein tüketimi testin kalitesini düşürebileceği için çekim öncesinde bu hususlara dikkat etmeniz önerilir. Düzenli kullandığınız bir ilaç varsa bu ilacın çekimi etkileyip etkilemeyeceğini öğrenmek için mutlaka doktorunuza danışın. 

 

EEG çekimi için; sağlık görevlisi tarafından başınız ölçülür ve elektrotların takılması gereken noktalar belirlenir. Pasta denilen özel bir yapıştırıcı kullanarak saç derinize elektrotlar bağlanır. Bazen bunun yerine elektrotlarla donatılmış elastik bir başlık kullanılabilir. 

 

Elektrotlar, beyin dalgalarını güçlendiren ve elektriksel aktiviteyi EEG cihazına kaydeden bir alete teller aracılığıyla bağlanır. Elektrotlar yerleştirildikten sonra, standart bir EEG ortalama 60 dakika kadar sürer. 

 

Bazı hastalıkların teşhisinin koyulması için test sırasında hastanın uyuması gerekebilir. Bu durumda teste uykusuz gitmeniz gerekebilir veya çekim öncesi uyku ilacı verilerek uyumanız sağlanır. Uyku sırasında çekilen testler daha uzun sürebilir. 

 

Test sırasında gözleriniz kapalı, rahat bir pozisyonda gevşemeniz istenir. Çekim sırasında sağlık görevlisi sizden gözlerinizi açıp kapatmanızı, birkaç basit matematik hesabı yapmanızı, bir yazıyı okumanızı, bir resme bakmanızı, birkaç dakika derin nefes almanızı veya yanıp sönen bir ışığa bakmanızı isteyebilir. Kayıt sırasında beyindeki elektriksel aktiviteler bir kağıt üzerine veya dijital ortama aktarılır ve bir uzman tarafından yorumlanır.

 

EEG sonrasında uyku ilacı verilmediyse günlük hayatınıza devam etmenize engel olacak bir durum oluşmaz. Uyku ilacı verildiği durumlarda ilaç etkisi geçene kadar uyku hali hissetmeniz normaldir. Eğer test sırasında uyku ilacı verilecekse çekime tek gelmemeniz, çekim sonrasında size yardımcı olabilecek birinin yanınızda olması daha iyi olacaktır.

EEG, beyindeki elektrik aktiviteyi ölçerek beyinle ilgili bir hastalığın olup olmadığını saptamak için çekilir. Beyinle ilgili bir hastalık olduğu zaman beyindeki elektriksel aktivite bozulabilir.

 

Bu test ile teşhis konulabilecek hastalıklar:

 

·    Epilepsi (Sara)

·    Kafa yaralanmalarına bağlı beyin travması

·    Ensefalopati gibi beyin disfonksiyonuna yol açabilecek hastalıklar

·    Beyin tümörleri

·    Beyin iltihabı (Ensefalit)

·    İnme (Felç)

·    Uyku bozuklukları

·    Psikiyatrik hastalıklar

·    Nöropsikiyatrik bozukluklar

·    Hafıza problemleri

·    Demans

 

 Bu hastalıkların teşhisi dışında komadaki hastalarda da kullanılan bir testtir. Komadaki hastanın beyin ölümü olup olmadığına bakmak için de beyin aktiviteleri ölçülebilir. Ayrıca bazı durumlarda ameliyat sırasında da beyin aktivitelerini ölçmek gerekebilir. Bu durumda ameliyat sırasında EEG çekimi yapılarak beyin aktiviteleri ölçülür.

 

Epilepsi tanısı koymak için EEG testi sıklıkla kullanılır. Ancak çekim süresi kısa olduğundan EEG sırasında her zaman nöbet yakalanamayabilir. Bu durumda kişi epilepsi hastası olsa dahi sonuçlar normal çıkabilir. Veya sağlıklı kişilerde beyindeki elektriksel aktivitelerde bozukluk çıkabilir ve epilepsiyi düşündürebilir. Böyle durumlarda hekimin, hastadaki klinik tabloyu değerlendirerek karar vermesi gerekir. Hastanın çekim dışındaki belirtileri epilepsi tanısı koymada yol gösterici olacaktır.

EEG çekimi sonrasında sonuçlar; hastanın yaşına, kullandığı ilaca, çekim sırasındaki durumuna göre değerlendirilir. Hasta daha önce EEG çekimi yaptırdıysa sonuçlar mutlaka karşılaştırılır, bir değişiklik var mı diye kontrol edilir. Bu noktalar ele alındıktan sonrasında EEG sonuçları incelenmeye başlanır. EEG sonuçları değerlendirilirken:

 

·    Göz açma hareketi sonucu voltaj supresyonu olup olmaması,

·    Her iki beyin küresi arasında asimetri varlığı,

·    Beyinde noktasal veya çoklu anomalinin (bozukluğun) varlığı,

·    Proksimal anomalinin varlığı ve varsa başlangıç-bitiş noktaları ve tipi,

·    Derin nefes alma hareketinin beyin aktivitesi üzerine etkisi gibi belirteçler hastalık tanısı koymak için yol göstericidir.

 

 Bu belirteçler doğrultusunda bir nöroloji uzmanı, EEG testini değerlendirir ve sonuçlar testi isteyen hekime gönderilir. Test sonuçlarını konuşmak için hekiminizle bir görüşme ayarlamanız gerekebilir. 

 

EEG sonuçları normalse;

 

Beyindeki dalgalar yapılan aktiviteye göre değişiklik gösterir. Örneğin rahatlamış, gözleri kapatmış bir pozisyonda yatarken alfa dalgaları yayılır. Bunun yanı sıra bir işe konsantre olunduğu zaman beta dalgalarının yayıldığı görülür. Yaptığınız aktivitelere göre beyin dalgalarınız normal şekilde değişiyorsa bu, beyinle ilgili bir rahatsızlığınızın olmadığını gösterir.

 

EEG sonuçları normal değilse;

 

Beyindeki dalgaların değişimi yapılan aktivitelerle uyum içerisinde değilse bu, beyinle ilgili bir sağlık problemi olabileceği ihtimalini düşündürür. Anormal test sonuçları:

 

·    Epilepsi veya başka bir nöbet bozukluğu

·    Beyinde anormal kanama

·    Uyku bozukluğu

·    Ensefalit (Beynin iltihaplanması durumu)

·    Beyin tümörü

·    Beyindeki kan damarlarının tıkanması nedeniyle nekroze olmuş doku

·    Migren

·    Alkol veya uyuşturucu kullanımı

·    Beyin travması yaratacak kafa yaralanmaları ile ilişkili olabilir. 

 

Hastanın klinik tablosu, yaşı, yaşam tarzı, şikayetleri ile EEG sonuçları karşılaştırılır ve buna göre hastalık teşhisi konur. 

EEG, hekimler tarafından çok sık istenmeyen bir test olduğu için hastalar tarafından bilinirliği çok yüksek olmadığı görülür. Bu yüzden hastalar, hekim tarafından EEG testine yönlendirildiğinde akıllara "EEG testi nedir, EEG cihazı nedir, EEG testi riskli midir?" gibi sorular gelebilir. Bu test risksiz, güvenilir ve ağrı, acı duyulmadan yapılan bir testtir. 

 

Herhangi bir uyaran olmadan gerçekleştirebildiği gibi bazı durumlarda nöbetleri izleyebilmek için nöbet oluşumunu tetiklemeye yardımcı bazı uyaranlar kullanılabilir. Yanıp sönen ışıklar, uzun süre derin nefes alıp verme gibi uyaranlar epilepsi hastalarında nöbet oluşumuna neden olabilir. 

 

EEG çekimi sırasında nöbet oluşması beyin aktivitelerini ve beyin dalgalarını izlemek için önemlidir. Test sırasında nöbet oluşması durumunda testi uygulayan sağlık görevlisi hastaya müdahale eder. EEG testini uygulayan sağlık görevlisi, nöbet sırasında yapması gerekenlerle ilgili eğitilmiştir ve hastaya doğru uygulamaları yapar. Bu yüzden EEG çekimi sırasında endişelenilmesi gereken bir risk durumu yoktur.

 

Sanılanın aksine EEG testi sırasında vücuda elektrik verilmez, yalnızca beyindeki elektriksel aktiviteler cihaza aktarılır. Cihaza aktarım sırasında çok nadir de olsa küçük bir rahatsızlık hissedilebilir ancak çoğunlukla çekim sırasında bir şey hissedilmez.